मैले सबै थारुलाई आन्दोलन गर्नुस् भनेको थिएँ

विजयकुमार गच्छदार, 
फोरम लोकतान्त्रिक संसदीय दल नेता
पहिचान सहितको संघीयता ल्याउनुपर्छ। यसका लागि हामीले अझै पनि आन्दोलन गर्नुपर्ने भएको छ किनभने यथास्थितिवादीहरु बहुमतमा छन्, संघीयता भएमा देश टुक्रन्छ भन्नेहरु बहुमतमा छन्। हामीले चाहेको भन्दा विपरितका शक्तिहरु संविधानसभामा भिमकाय भएका छन् ।
कांग्रेस र एमाले एक ठाउँमा उभिँदा करिब दुई तिहाई हुन्छ । उनीहरुले कस्तो संविधान बनाउन चाहेका हुन् भन्ने हामी हेर्दैछौं ।
अघिल्लो संविधानसभा र अहिलेको संविधानसभामा धेरै फरक छ । पहिचानसहितको संघीयता चाहने हामी अहिले कमजोर अवस्थामा छौं । अढाइसय वर्षदेखि नेपालमा एकात्मक शासन छ, एकात्मक शासनका पक्षधरहरु अहिले बलियो भएका छन् । पहिचानसहितको संघीयता र संघीयता सहितको संविधानले मात्र अब यो देशमा दिगो समाधान दिन सक्छ । स्थायी शान्ति ल्याउने हो भने संघीय संविधान ल्याउनै पर्छ । तर, संविधान ल्याउन सजिलो छैन ।
थारुले चाहेको छ थारुवान प्रदेश तर थारुवानको नाम सुन्न नचाहनेहरु धेरै बलियो छन् । थरुहटका लागि तपाईहरुले आन्दोलन गर्नुभएको थियो, त्यसबेला म सरकारमा थिएँ तर मैले सबै थारुलाई आन्दोलन गर्नुस् भनेको थिएँ ।
मेचीदेखि महाकालीसम्म थरुहट प्रदेश हुनुपर्छ । समग्र तराई थरुहट प्रदेश बनोस् भन्ने तपाईहरुको चाहना छ, यो गर्न दिन्छन् जस्तो छैनन् । मैले के प्रस्ताव राखेको छु भने चितवनदेखि पश्चिम कैलाली कञ्चनुपरसम्म थारुवान प्रदेश बनाउनुपर्छ । समाधान निस्कन्छ कि भनेर मैले चितवनदेखि पश्चिम थारुवान प्रदेश भनेको हूँ ।
पर्सादेखि झापासम्म गैर थारु मधेसीको बाहुल्य छ, त्यो क्षेत्र स्वायत्त प्रदेश बनाउनुपर्छ । यी दुवै खाले प्रदेश बनाउन नदिनेहरु दुई तिहाइ छन् । ठूला ठूला पार्टीहरु यो विषयमा एक छन् । यी दुवै प्रदेश त्यसरी दिन्छन् जस्तो छैन । सुनसरी मोरङ र झापा पहाडमा गाभ्ने भन्दैछन् कांग्रेस र एमालेहरुले ।
अब हामीसँग समय छैन, १४ गतेसम्म सहमति गर्नुछ । २१ गतेसम्ममा असहमतिका विषयलाई प्रश्नावली बनाउनुपर्छ । सहमति नगरेपछि संविधानसभा प्रक्रियामा जानुपर्ने हुन्छ । भोटिङमा जाँदा दुई तिहाई बहुमत चाहिन्छ । एकथरि प्रक्रियामा जानु हुँदैन र सहमति गर्नुपर्छ भन्ने छौं । हाम्रो विरोधका बावजुत दुई तिहाइले संविधान पारित भयो भने त्यो संविधान चल्छ ? कि संविधान मान्दैनौं भनेर जानुपर्ने कि दुई तिहाइको निर्णय मानेर जानुपर्ने जटिल स्थिति छ।
ठूलो पार्टीहरुले मेरो भूमिका खोजिरहेका छन् । तपाईहरुको नारा मन पर्छ  मलाई तर त्यसमै नारा मिलाउन सक्दिन । थारु र मधेसी, मधेसी र पहाडी मिलाउन यो देशमा कसैले सकछ भने विजय गच्छदारले मात्रै सक्छ । जुन रवैया ठूलो पार्टीको देखिन्छ, माघ आठमा संविधान बन्ने देखिँदैन।

माघमा संविधान ल्याउन सकिएन भने के हुन्छ ?  त्यसबेला के हुन्छ ?  यो विषयमा अहिले नै सोच्ने कि नसोच्ने ?  देशको स्थितिलाई बुद्धिमतापूर्ण तरिकाले, एक कदम पछाडि हटेर भए पनि समाधान खोज्न म लागिरहेको छु ।