- तुलानारायण साह -
मूलत : मधेसले संविधान निर्माण प्रकृयामा आफू हेपिएको, ठगिएको र अलग पारिएको सोचाइ राख्छ। तीन प्रमुख राजनीतिक दलले गरेको १६ बुँदे सहमतिलगत्तै मधेसले संविधान निर्माणमा आफ्नो भूमिका पाउन छाड्यो र त्यो अवस्था संविधान जारी गर्ने मुखैमा समेत कायम रह्यो – चाहे मधेसमा आन्दोलनको आगो बलोस् या मधेसी जनताको बलिदानी नै किन नहोस्।
नेपालमा संविधानसभाबाट संविधान बन्नुपर्छ भन्ने कुनै नयाँ माग थिएन। २००७ सालदेखि नै संविधानसभाको कुरा उठेको भए पनि २०६४ सालसम्म आउँदासम्म यसलाई कसले संस्थागत गर्यो र सार्थक बनायो र त्यसका नायकहरु को को हुन् ? महत्वपूर्ण हो। सुरुमा कांग्रेसले संविधानसभाको विषय उठान गरेको हो जसलाई उसले पूरै छाड्यो। यसलाई उचाई दिने मुख्य योगदान माओवादीकै हो। त्यसको परिणाम संविधानसभाका लागि २०६२ सालमा मात्र कांग्रेस र एमाले सहमत भएका हुन्।
